Wydrukuj stronę Poleć znajomemu
x

Zapraszam do obejrzenia strony Historia - O gminie - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki.

 

Pobierz PDF

Historia

 

OPIS  HISTORII  POSZCZEGÓLNYCH  SOŁECTW

BIAŁKI, BRONISŁAWOWO, GLINA, GRABOWO, KANICZKI, KARPINY, NEBROWO MAŁE, NEBROWO WIELKIE, OKRĄGŁA ŁĄKA, OLSZANICA, RUSINOWO, SADLINKI, WIŚLINY

BIAŁKI (Bialken)

Miejscowość nad Liwa. W roku 1394 biskup Jan zezwolił swojemu słudze Janowi Lemanowi (Lóman) na zbudowanie młyna olejnego na Liwie. Leman miał tłoczyć olej dla wszystkich dworów biskupich oraz uiszczać roczny czynsz w wysokości siedmiu grzywien. W 1481 roku biskup Jan IV zezwolił Brosianowi (Ambrożemu) Neumarktowi postawić nad Liwa karczmę, w której prowadzono sprzedaż piwa gdańskiego i elbląskiego.Po sekularyzacji Białki stały się osadą książęcą. Zarówno młyn, jak i karczmę na mocy przywileju z 1559 roku prowadził Schmit. Potem książę pozbył się posiadłości, odsprzedając ją Rębowskiemu. W XVIII wieku właścicielem osady był szlachcic Henryk von Groeben. Należały także do niej 22 morgi ziemi, zwanej żuławkami. Następnie osadę przejęła pruska Kamera. W roku 1787, po wzięciu pod uprawę pastwisk i nieużytków, we wsi było siedem łanów, na których gospodarowało 36 mieszkańców.Szybszy rozwój Białek nastąpił po uwłaszczeniu. W 1885 roku wieś zajmowała 450 ha i liczyła 312 mieszkańców. W 1939 roku było tu 175 gospodarstw domowych, w których mieszkało 438 osób.Po drugiej wojnie światowej pierwszym sołtysem został Apolinary Wierzbicki (1945-1948), następnie Julian Stasiewicz (1948-1968). W 1946 roku zorganizowano w Białkach czteroklasową szkołę podstawową.W 1970 roku wieś liczyła 455 mieszkańców. Sołecka wieś Białki leży w gminie Sadlinki.


BRONISŁAWOWO (Schinkenberg)

W średniowieczu teren ten należał do biskupstwa. Nie wiadomo jednak jak był zagospodarowany. Stałe osadnictwo na żuławie zaczęło się rozwijać dopiero po wybudowaniu wałów przeciwpowodziowych. Bronisławowo otrzymało przywilej lokacyjny w 1575 roku. Chłopi - olendrzy - mieli kontrakty długoterminowe. W roku 1659 wieś przeszła w ręce tajnego radcy elektora - Ulryka Dóbr żeńskiego. W jego rodzinie pozostawała do 1719 roku. Po zniszczeniach w czasie wojny północnej i klęskach powodzi w latach 1709-1711 powró­cono do systemu wydzierżawiania działek olendrom. W 1885 roku powierz­chnia wsi wynosiła około 690 ha. Było tam 529 mieszkańców. W roku 1939 w Bronisławowie były 123 gospodarstwa domowe, w których mieszkały 583 osoby.Po drugiej wojnie światowej pierwszym sołtysem był Michał Sera­fin, a po nim - przez 25 lat - Paweł Dyka. W latach 1955-1977 Broni­sławowo było siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Funkcję przewodniczącego Prezydium GRN pełnił Marian Mendak. We wrześniu 1958 roku otwarto tu czteroklasową szkołę podstawową.W 1970 roku wieś liczyła 507 mieszkańców. Bronisławowo - wieś sołecka - należy do gminy Sadlinki.


GLINA (Stangendorf)

Pierwotna nazwa Gliny - Stangendorf (Wieś Stangów) - sugeruje, że wieś mogła być lokowana na prawie niemieckim przez Dytrycha Stango, administratora dóbr biskupich do 1285 roku. Natomiast z całą pewnością wieś wyodrębniła się z Nebrowa w roku 1576 po wybudowaniu wałów przeciwpowodziowych. Na 30,5 łana osadzono chłopów - olendrów - na prawie emfitektycznym (dzierżawy długoterminowe). W 1646 roku pojawili się tu także Szkoci, którzy zajmowali się Jbandlem obwoźnym, czyli detalicznym. W 1719 roku były w "Glinie dwie karczmy i 45 gospodarzy. Wobec urodzajności ziemi i starannej uprawy mieli oni nadziały często mniejsze niż jeden łan. W roku 1788 uzyskali ziemię w dziedziczne użytkowanie. W roku 1939 wieś liczyła 334 mieszkańców i 93 gospodarstwa domowe.Po wyzwoleniu szkołę podstawową zorganizował Bolesław Paprotki W 1970 roku żyło w Glinie 309 osób. Wieś sołecka w gminie Sadlinki.


GRABOWO (Gross Grabau)

W XIII wieku był to teren porośnięty grabami, od których pochodzi pseudodzierżawcza nazwa polska późniejszej wsi. Obszar Grabowa od roku 1250 należał do dominium biskupów pomezańskich. W 1381 roku sołtysem był tu Yolkmar. Widocznie wcześniej lokowano Grabowo (Grabów) na prawie niemieckim. W roku 1386 biskup Jan zatwierdził układ między kapitułą a mieszkańcami wsi odnośnie podziału prac melioracyjnych. W 1394 roku grabo wianie wraz z innymi mieszkańcami biskupiej żuławy musieli brać udział w pracach przy wale w krzyżackim Wełczu.Wody Wisły były groźne i często przerywały wały ochronne. Najtragiczniejszą w skutkach była powódź za rządów biskupa Jana IV (1479- 1501). Zniszczone zostały wówczas wsie, kościoły, pola i pastwiska, w tym także w Grabowie. Jeszcze w roku 1540 obszar wsi wykorzystywano jako pastwiska. Dopiero w 1575 roku przybyli tu olendrzy z Wielkich Żuław, usypali wały przeciwpowodziowe i osuszyli teren, zapoczątkowując ponownie stałe osadnictwo. Szybki rozwój wieś zawdzięczała także bliskości przeprawy przez Wisłę.W roku 1715 nagły wylew Wisły zahamował rozwój Grabowa. W 1788 roku było tu jednak 21 gospodarstw, prawie sto lat później wieś miała powierzchnię 439 ha i 210 mieszkańców. W roku 1939 w 43 gospodarstwach domowych mieszkały 202 osoby.Po drugiej wojnie światowej powstała w Grabowie gmina wiejska. Pierwszymi organizatorami miejscowej administracji byli: wójt Kazimierz Lipiński i sekretarz zarządu gminnego - Feliks Maziarz. Kolejni wójtowie to: Aleksander Ciszkowski i Zbigniew Śniada. Od 1954 roku funkcję przewodniczącego Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej sprawował Tadeusz Piwowarski, a następnie Bolesław Burzawa. 31 grudnia 1958 roku gromadę Grabowo przyłączono do gromady Mareza.W latach siedemdziesiątych wybudowano tu w czynie społecznym wiejską świetlicę. W 1970 roku żyło w Grabowie 108 osób. Sołecka wieś należy do gminy Sadlinki.


KANICZKI (Kanitzken)

Wieś nad Wisłą. Obszary późniejszych Kani-czek i Olszanicy oddzielał niegdyś Stary Nogat, którego śladem było w XIV wieku jezioro Senichchen. Nazwa wsi prawdopodobni a pochodzi od nazwy jeziora i została zanotowana w źródłach z 1378 roku i XVI wieku jako Kunczken, Konnitzken, Canitzken, Konitzken. Jest to zapewne liczba mnoga zdrobniałej nazwy Cienka, Sienica lub Konica z typowym sufiksem polskim -ica. Cała okolica od 1250 roku należała do dominium biskupstwa pomezańskiego.
W roku 1378 kapituła nadała swemu staremu słudze Piotrowi Staroście celem lokacji wieś Kunczken z dwudziestoma ogrodami, każdy po trzy morgi Dwa z nich by^ wolne od czynszu i służby. Pozostałe ogrody obowiązywał-roczny czynsz w wysokości czterech skojców z ogrodu oraz robocizna według potrzeby na własny koszt, z wyjątkiem pracy przy sianokosach, wykonywanej według starego zwyczaju.
Mieszkańcy wsi byli niewątpliwie Polakami. W wyniku zniszczeń wojennych i powodzi Kaniczki przynajmniej częściowo opustoszały.
W roku 1542 były tu tylko dwa gospodarstwa należące do Krótkiego i Bartlińskiego. Resztę areału wsi traktowano jako pastwiska. Brak odpowiedniej wysokości tam i wałów przeciwpowodziowych, co powodowało częste wylewy Wisły, skłoniły księcia do sprowadzenia tu olendrów z żuław malborskich i osadzenia ich na 40 łanach. W 1575 roku chłopi zagospodarowali tylko 37 łanów i dziesięć mórg, ale, był to już sukces. Duże straty wyrządziły dwa wielkie wylewy Wisły w latach 1672 i 1717, ale powierzchnia uprawna nie wynosiła mniej niż 34 łany. Ponieważ olendrzy mieli kontrakty długoterminowe, przeto w 1788 roku uzyskali prawo do dziedzicznego użytkowania ziemi, a w okresie reform uwłaszcze­niowych zostali uwłaszczeni w pierwszej kolejności. W 1885 roku na 783 ha mieszkało 511 osób. Zmiana nazwy wsi na Kunkenau nastąpiła w 1938 roku. Rok później wieś liczyła 97 gospodarstw domowych, w których mieszkały 372 osoby.
Z 1804 roku pochodzi drewniany, podpiwniczony dom (nr 21), przebudowany w początkach XX wieku. Sześcioosiowy, z drewnianą nadbudówką, wspartą na czterech rzeźbionych słupach, tworzącą podcienia.
Już 19 czerwca 1945 roku powstała tu jedna z pierwszych szkół podstawowych w Kwidzyńskiem. W latach 1962—1965 wzmocniono korpus przeciwpowodziowy wału nadwiślańskiego na odcinku wsi Kaniczki, 29 sierpnia 1965 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny. W 1970 roku było tu 347 mieszkańców. Sołecka wieś Kaniczki leży w gminie Sadlinki.


KARPINY (Treugenkohl)

W końcu XVI wieku Karpiny nosiły nazwę Polska Wieś. W następnym wieku, gdy przybyli tu koloniści z Turyngii, wieś nazwano Treugenkohl.
Po zaprowadzeniu ordynku wałowego w 1755 roku Karpiny były zobowiązane stawić ośmiu chłopów jako straż nadwiślańską w Wiślinie. Z powodu znacznej odległości nie potrzebowali dowozić sprzętu przeciw­powodziowego.
W roku 1939 Karpiny liczyły 316 mieszkańców, którzy zajmowali 87 gospodarstw domowych.
Po drugiej wojnie światowej wieś nazwano Karpiny. W 1970 roku do czteroklasowej szkoły podstawowej uczęszczało 29 uczniów. W tymże roku w Karpinach żyło 312 osób. Wieś sołecka leży w gminie Sadlinki.


NEBROWO WIELKIE (Gross Nebrau)
NEBROWO MAŁE (Klein Nebrau)

Od 1250 roku obszar późniejszych wsi wszedł w skład dominium biskupstwa pomezańskiego. Możliwe, że Nebrowo w końcu XIII wieku (lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte) było w rękach dwóch braci, z Nawry pod Toruniem (zwanej wtedy Niewierz, a w formie zgermanizowanej Neber lub Eber): Fryderyka i Jana. W roku 1361 wielki mistrz Winrich von Kniprode rozsądził spór o Nebrowo między jakimś Eberlei-nem (raczej kimś, z Eber) i zapewne biskupstwem. Wieś pozostawała w po­siadaniu panów z Nawry na prawie magdeburskim. Nebrowo było w tym czasie lokalnym ośrodkiem handlowym, podobnie jak sąsiednie Wisimy.
W roku 1373 sołtysem nebrowskim był Jan, a rektorem n kościoła w Nebrowie w 1393 roku — Mikołaj, co przemawia za wcześniejszym powstaniem tu parafii. Siady dawnego kościoła, zapewne ceglanego lub kamiennego, odkryto w 1799 roku na starym cmentarzu pomiędzy Wiel­kim a Małym Nebrowem.
W początkach 1421 roku zatory lodowe spowodowały przerwanie wa­łów ochronnych na Wiśle. Woda zalała wiele wsi, nie oszczędzając także Nebrowa. Poważne szkody w zasiewach wyrządziły też późniejsze długo­trwałe upały. Skutki powodzi i suszy usunięto z dużym wysiłkiem. W ro­ku 1435 w Nebrowie zatrzymały się wojska krzyżackie, mające bronić przeprawy pod Nowem na wypadek ataku husytów, którzy właśnie na­jechali Pomorze. Wyprawę husycką opisał Konrad Bitschin, późniejszy nebrowski pleban (w 1445 roku). Na początku wojny trzynastoletniej, we wrześniu 1454 roku, Jan Szczekociński, polski starosta z Grudziądza, wezwał do siebie sołtysów żuławskich i ich rajców, w tym również z Nebrowa. Miało to związek z przyspieszeniem odbudowy wsi, która jednak nie odzyskała poprzedniego znaczenia. Powodzie w latach 1480—1501 i woj­na polsko-krzyżacka w latach 1519—1521 dokończyły dzieła zniszczenia Nebrowa. Odtąd dzieliło ono los wielu osad nadwiślańskich.
W roku 1547 książę wystawił nebrowianom przywilej na prawie cheł­mińskim na 43 łany, ale z obowiązkiem naprawy wałów. Z ruiny gospo­darczej wieś dźwigała się powoli, lecz systematycznie. O wzroście zalu­dnienia świadczy fakt wybudowania w 1590 roku nowego kościoła, który spłonął w 1624 roku. W tymże roku wyodrębniła się osada Nebrowo Małe.
Pastorzy gminy nebrowskiej głosili kazania po polsku aż do lat trzy­dziestych XIX wieku. Również dzieci uczyli w tym języku. Po wspomnia­nym pożarze kościoła w 1624 roku wybudowano nową świątynię, którą traktowano jako prowizoryczną i którą rozebrano. Nowy kościół (parafialny, pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski) stanął w 1749 roku. Bezstylowy, na planie prostokąta. Do zachodniej elewacji przylega wieża dzwonna (dzwon z 1689 roku). We wnętrzu świątyni z trzech stron empory.
Wcześniej oczynszowani chłopi otrzymali ziemię w dożywotnie użytkowanie w 1788 roku. Wówczas w Nebrowie Wielkim były 23 gospo­darstwa, a w Nebrowie Małym znajdowało się siedemnaście gospodarstw. W roku 1910 mieszkały tu 202 osoby, w Nebrowie Wielkim było 395 osób. W 1939 roku liczba mieszkańców wynosiła 321,zajmowali oni 93 gospodarstwa domowe. W tymże roku w Nebrowie Małym było 48 gospodarstw domowych i 226 mieszkańców.
W 1945 roku utworzono w Nebrowie Wielkim gminę wiejską. Pierwszym wójtem był Franciszek Kocznur, a sekretarzem zarządu gminnego — Aleksander Klusek. Kolejnymi wójtami byli: Władysław Barczykowski, Józef Piotrowski i Władysław Słysz. Przewodniczącym GRN był Piotr Jurczyk. Od 1954 roku Nebrowo Wielkie było siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Funkcje przewodniczących Prezydium GRN pełnili w kolejności: Antoni Królikowski, Jan Kwiatkowski, Roman Domozych i Stanisław Gałczyński. l stycznia 1973 roku gromadę Nebrowo Wielkie włączono do gminy Sadlinki.
Od roku 1945 działa w Nebrowie Wielkim szkoła podstawowa. W roku szkolnym 1960/1961 było tu 119 uczniów i czterech nauczycieli. W ramach czynów społecznych we wsi wybudowano świetlicę i remizę strażacką, założono też wodociąg.
W 1974 roku w Nebrowie Wielkim oprócz szkoły podstawowej działał ośrodek kultury, biblioteka publiczna i klub "Ruchu". W roku 1970 wieś liczyła 368 mieszkańców. W 1961 roku w Neforowie Małym powstała RSP "Nebrowianka".
W roku 1970 wieś liczyła 239 mieszkańców. Sołeckie wsie Nebrowo Wielkie i Nebrowo Małe należą do gminy Sadlinki.


OKRĄGŁA ŁĄKA (Rundewiese)

Pojedyncze znalezisko z okresu rzymskiego z terenu Okrągłej Łąki może świadczyć o ówczesnej penetracji gospodarczej. Około roku 1581 część wsi Rusinowo zaczęto nazywać Okrągłą Łąką (patrz Rusinowo). Później, w XVIII wieku, rozwinął się tu pańszczyźniany folwark szlachecki.
W roku 1939 w Okrągłej Łące było 567 mieszkańców, którzy zajmowali 134 1948), gospodarstwa domowe.
Pierwszym sołtysem po drugiej wojnie światowej był Stanisław Jankiewicz, osadnik z Legionowa. W roku szkolnym 1960/1961 do miejscowej siedmioklasowej szkoły uczęszczało 115 uczniów, pracowało tu czterech nauczycieli.
W roku 1970 w Okrągłej Łące żyło 400 osób. W tymże roku działały tu: ośmioklasowa szkoła podstawowa, licząca pięciu nauczycieli i 102 dzieci, wiejska świetlica i klub "Ruchu". Sołecka wieś należy do gminy Sadlinki.


OLSZANICA (Ellerwalde)

Przywilej lokacyjny otrzymała w 1575 ro­ku. Osada była wówczas tak zwaną "stróża bobrów i sokołów", w której zajmowano się racjonalną hodowlą tych zwierząt.
W 1939 roku 129 gospodarstw domowych zamieszkiwało 605 osób. Po 1945 roku życie szybko wróciło tu do normy, w czym niemała zasługa sołtysów: Antoniego Chmury (1945—1950) i Zygmunta Pomianowskiego (1950—1972). W roku szkolnym 1960/1961 w szkole podstawowej pra­cowało czterech nauczycieli, było tu 123 uczniów.
W 1970 roku w Olszanicy mieszkało 506 osób. Sołecka wieś leży w gminie Sadlinki.


RUSINOWO (Russenau)

W drugiej połowie XIII wieku obszar miejscowości wszedł w skład dominium biskupiego. W miarę zagospodarowywania żuławy kapituła pomezańska zgłosiła pretensje do udziału w jej podziale. Dokonano go w 1344 roku. Kapituła uzyskała między innymi 40 łanów nowo lokowanych przy granicy z komturstwem grudziądzkim. Był to teren późniejszego Rusinowa i zapewne Okrągłej Łąki.
W roku 1365 kapituła nadała niejakiemu Jakubowi celem lokacji wieś Russenow z 40 łanami, z których cztery miały należeć do wolnego sołec­twa na prawie chełmińskim. Każdy łan kmiecy obłożono rocznym czyn­szem w postaci dwu grzywien i ośmiu skojców, tłustej gęsi oraz takimi robociznami, jakie wykonywali mieszkańcy innych wsi na żuławie. Sołtys otrzymał karczmę za dwie grzywny rocznego czynszu. Mieszkańcy ponadto byli zobowiązani do kopania rowów odwadniających. W 1389 roku sołtys z Rusenow uzyskał od kapituły wyspę wiślaną naprzeciw wsi, za roczny czynsz pół grzywny. W roku 1394 kapituła nadała wsi miejsce na zbudowanie wiatraka, który miał służyć mieszkańcom całej wsi. Sołtysem był wówczas Kunk. Około 1400 roku mieszkańcami wsi byli: chłop Henryk Stolze, karczmarz, Dytrych i Lorenz Grosse, syn Hanki. Wcześniej powstała tu parafia.
Na prośbę sołtysa Jakuba Stabayna, rajców Henryka Ramnana i Andrzeja Mollera oraz reszty mieszkańców kapituła w 1414 roku odnowiła przywilej lokacyjny wsi, potwierdzając równocześnie zezwolenie na wiatrak. Ciężary zostały rozłożone bardziej równomiernie.
Uciążliwe robocizny wałowe na Wiśle, zwłaszcza poza granicami miejscowości, wywoływały ciągły opór mieszkańców wsi (pomimo układu z 1390 roku między biskupstwem a Krzyżakami) zarówno w XIV jak i XV wieku. Ludność krzyżackiego Wełcza miała dbać o wały w górnej części rzeki, lecz nie wywiązywała się z tych obowiązków. W 1446 roku biskup Kaspar oświadczył, nawet wielkiemu mistrzowi, że zubożali mieszkańcy żuławy nie będą wykonywać robocizny poza granicami dominium biskupiego, ponieważ wełczanie nie dbają o wały na swoim odcinku, co może przynieść poważne szkody (w pierwszej kolejności dla niżej położonego Rusinowa).
W wieku XVI rozwój wsi nadal zależał od zabezpieczenia pól przed wylewami Wisły. Dlatego też zamiast gruntów ornych przeważały tu pastwiska. Około 1581 roku pojawiła się dla części wsi nowa nazwa — Okrągła Łąka (patrz Okrągła Łąka). Podczas wizytacji w roku 1586 areał wsi określono na 72 łany i dwanaście mórg.
Jednym z dzierżawców Rusinowa (w latach 1593—1618) był Stefan Loytz, syn bankiera Zygmunta Augusta. Innym dzierżawcą był Ernest Kersenstein, oficer wojsk polskich. Wojny szwedzkie i brak opieki nad wałami powodowały częste zatapianie pól i łąk, i zmniejszanie się gruntów uprawnych. Groźne w skutkach były na przykałd powodzie z lat 1661, 1672 i 1715. Spowodowały one, że w roku 1719 uprawiano w Rusi-nowie już tylko dwadzieścia łanów i 2,5 morgi. W tych warunkach nie mogło, więc być mowy o utrzymaniu chłopów pańszczyźnianych. Osadnicy zgadzali się jedynie na warunki czynszowe.
Przed uwłaszczeniem w Rusinowie było osiemnaście łanów i dwadzieścia osiem mórg. W 1910 roku mieszkało tam 556 osób. W roku 1938 nazwę wsi zmieniono na Reussenau. W 1939 roku było tu 183 mieszkańców i 39 gospodarstw domowych.
W latach 1962—1965 umocniono nadwiślańskie wały ochronne. W 1970 roku w Rusinowie mieszkało 178 osób. Sołecka wieś należy do gminy Sadlinki.


SADLINKI (Sedlinen)

We wczesnym średniowieczu był tu najprawdopodobniej grodek, który chronił drogę z Kwidzyna do Grudziądza. Spotykana w dokumentach nazwa miejscowości pochodzi albo od pruskiego rzeczownika sadil — siedziba, albo od imienia Prusa Zcedela (Sadels [?]), albo też jest uproszczoną słowiańską nazwą typu Siodło — Siedle (osada). W 1346 roku była to posiadłość biskupia, zarządzana przez włodarza. Wydaje się, że istniał tu dwór stanowiący ośrodek administracji gospodarczej przyległych dóbr biskupich. Komornikiem i sługą biskupstwa w latach 1379—1383 był Mathis (Maciej) z Sadlinek, w 1395 roku — Jakub, syn. Katarzyny.
W XV wieku dwór sadliński zniszczono, pozostał tu pusty majątek Sadeln.
W Po sekularyzacji Sadlinki były już wsią szlachecką. W 1543 roku było tu trzynaście łanów, a w roku 1558 — dwadzieścia łanów. U schyłku XVI wieku wieś należała do Rębowskich-Sabińskich. Potem przeszła w ręce Jana Groebena, dworzanina króla Jana Kazimierza. W roku 1662 ` włości przejął pod swój zarząd elektor pruski. W 1686 roku folwark liczył dziewięć łanów, a grunty chłopskie — 30 łanów. W roku 1787 było tutaj 193 mieszkańców.
Według spisu z 1910 roku powierzchnia wsi wynosiła 516 ha, było tu 190 mieszkańców.
W okresie międzywojennym zbudowano drogę z Sadlinek do Okrągłej Łąki. W roku 1939 wieś liczyła 906 mieszkańców i 258 gospodarstw domowych.
Kościół (parafialny, pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego) pochodzi z 1930 roku. Wewnątrz znajduje się bogato zdobiona ambona z pierwszej połowy XVIII wieku.
Po 1945 roku pierwszym wójtem został Stefan Szwarc, następnie Władysław Stępień, Kazimierz Dunin-Pawłowski, Konstanty Bieńkowski i Józef Łukasiak.
Od 1954 roku w Sadlinkach mieściła się siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. Funkcje przewodniczących Prezydium GRN pełnili: Konstanty Bieńkowski (do 1969 roku) i Jan Krzywania (do końca roku 1972).
Dnia l stycznia 1973 roku utworzono tu Gminną Radę Narodową, przyłączając do gminy gromadę Nebrowo Wielkie. Kolejnymi naczelni­kami gminy byli: Jerzy Kołłpajło, Marian Buliński i Ryszard Borowski.
Po 1945 roku Sadlinki stały się prężnym ośrodkiem życia oświatowo-kulturalnego. W roku 1946 zorganizowano tu szkołę podstawową. W 1957 roku oddano do użytku nowy, pięcioizbowy budynek lekcyjny. W roku 1974 w ośmioklasowej szkole było 264 uczniów i trzynastu nauczycieli. Oprócz szkoły we wsi działały także: wiejski dom kultury, biblioteka publiczna i kino.
W 1970 roku wieś liczyła 915 mieszkańców. Sadlinki są nadal siedzibą gminy.


WIŚLINY (Weichselburg)

Wieś nad Wisłą, w wyższej części Żuławy Kwidzyńskiej. Ogniś istniało tu grodzisko "pogańskie". Niewykluczone, że właśnie Krzyżacy założyli tutaj pierwsze w Prusach umocnienie warowne, zwane Marienwerder. Później teren Wiślin należał do biskupstwa pomezańskiego. W roku 1375 sołtysem w Weisselburgu był Jan, widocznie wieś lokowano na prawie niemieckim. W 1386 roku musiał znajdować się tu kościół parafialny, którego plebanem był Mikołaj z Wisilburga. W roku 1399 sołtysem Wiślin został Werner. W tym czasie wieś była chroniona przed wylewami Wisły wałem ochronnym.
W roku 1400 Wyselburg określono jako miasteczko, którego sołtysem był Jan Swarczenyeckel (Czarny Mikołaj). Jego mieszkańcy byli zadłużeni u Krzyżaków. W 1405 roku miejscowość ponownie była wsią. Część długów mieszkańców Wiślin przejął na siebie w roku 1411 biskup pomezański.
Wisimy rozwijały się w owym okresie jako lokalny ośrodek rzemieślniczo-handlowy. Rozwój ten zahamowała, w 1427 roku, wielka powódź wiślana, która zniszczyła wiele wsi na żuławie, w tym także miasteczko Weichselburg. Wieś kmieca jednak istniała tu nadal. Kres jej przyniosła wielka powódź około 1489 roku.
Osadnictwo stałe w Wiślinach rozpoczęło się ponownie dopiero około 1580 roku. Na 28 łanach i 25 morgach było wtedy trzynastu gburów — olendrów. We wsi dominowały pastwiska. Ochrona gruntów przed powodziami i wylewami Wisły była istotnym warunkiem rozwoju Wiślin. Po­nieważ z zabezpieczeniem bywało różnie, stąd też zaludnienie ulegało dużym wahaniom.
W roku 1910 było w Wiślinach 509 ha i 399 mieszkańców. W 1939 roku wieś zamieszkiwały 273 osoby, było tu 70 gospodarstw domowych.
Po drugiej wojnie światowej miejscowość została wsią sołecką (gmina Nebrowo Wielkie). W 1970 roku mieszkało tu 265 osób. Wiśliny należą do gminy Sadlinki.

Urząd Gminy w Sadlinkach
Fotogalerie
  • 20220608-koncert.hanna.sleszynska01.jpeg
  • puchar1.jpg
  • img-20201117-wa0006.jpg
  • img_2289.jpg
  • v__05cd_edited.jpg
  • img_0815_edited.jpg
  • przebudowa_drogi_gminnej_w_miejscowosci_bialki.01.jpg
  • zagospodarowanie_terenu_rekreacyjno.01.jpg
  • ugs-001.jpg
  • img_0261.jpg
  • img_20200206_085121.jpg
  • img_20200125_195619475.jpg
  • 5e2c9f4ff328c_o.jpg
  • img_0563_edited.jpg
  • img-2287_edited.jpg
  • img_0314_edited.jpg
  • ugs-001.jpg
  • dsc_0960_edited.jpg
  • img_0039_edited.jpg
  • img_0003_edited.jpg
Polecane
  • Gminna Biblioteka Publiczna w Sadlinkach
  • Szkoła Podstawowa w Sadlinkach
  • Gmina Gardeja
  • Gmina Ryjewo
  • Miasto i Gmina Prabuty
  • Miasto Kwidzyn
  • Gmina Kwidzyn
  • Starostwo Powiatowe w Kwidzynie
  • Województwo Pomorskie
  • Powiatowy Urząd Pracy w Kwidzynie
  • Powiślańska Lokalna Grupa Działania
  • Nadleśnictwo Kwidzyn
  • Ochotnicza Straż Pożarna
Urząd Gminy w Sadlinkach
ul.Kwidzyńska 12, 82-522 Sadlinki, pow. kwidzyński, woj. pomorskie
tel.: 55 2757510, fax: 55 2757580, email: urzadgminy@sadlinki.pl, http://www.sadlinki.pl
projekt i hosting: INTERmedi@  |  zarządzane przez: CMS - SPI
Poprawny HTML 4.01 Transitional Poprawny arkusz CSS Poprawne kodowanie UTF-8
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności.
Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.
x